بررسی اثرات سمی پاراکوات (paraquat) بر بیومارکرهای استرس اکسیداتیو در کرم خاکی (lumbricus rubellus)

پاراکوات از جمله سمیترین آفتکشهای موجود در بازار مصرف بوده که بالغ بر 60 سال مورد استفاده قرار گرفته است. این آفت کش هنوز به عنوان پرمصرف ترین علف کش در دنیا محسوب شده و در بیش تر کشورها حتی بدون محدویت نیز استفاده می شود. پاراکوات از طریق آشامیدن? پوست آسیب دیده و حتی تنفس به بدن جانوران وارد می گردد. کرم های خاکی به عنوان اندیکاتورهای زیستی مهم برای تشخیص بسیاری از آلودگی های شیمیایی خاک در انواع اکوسیستم ها، مورد کاربرد دارند. هدف از این پژوهش بررسی اثرات سمی علف کش پاراکوات (paraquat) بر بیومارکرهای استرس اکسیداتیو در کرم خاکی قرمز (lumbricus rubellus) می باشد. ابتدا میزان lc50 برای پاراکوات محاسبه گردید. سپس کرم ها به مدت 3 و 5 روز در معرض غلظت های زیر حد کشندگی 200، 400 و 600 میلی گرم از پاراکوات در کیلوگرم خاک خشک قرار داده شدند. در انتها کرم ها شسته شده از آنان هوموژنیت تهیه و مایع سلومیک شان نیز جمع آوری گردید. میزان کاتالاز، پراکسیداسیون لیپیدها (lpo) در هر دوی عصاره کل بدن و مایع سلومیک به کمک دستگاه اسپکتروفتومتری و قدرت آنتی اکسیدانی تام مایع سلومیک به کمک روش frap (احیاء فریک) اندازه گیری شدند. در این پژوهش تست گریز از محل نیز انجام شد، و همچنین بررسی-های میکروسکوپی (هیستوپاتولوژی) از کرم های خاکی تیمار شده به عمل آمد. نتایج حاصله نشان داد که آفت کش پاراکوات موجب القا استرس اکسیداتیو در بدن کرم های خاکی شده است، لذا موجب افزایش معنی دار در میزان lpo عصاره کل بدن و مایع سلومیک و هم چنین افزایش معنی داری در میزان کاتالاز و از سوی دیگر کاهش معنی داری در قدرت آنتی اکسیدانی تام مایع سلومیک کرم های خاکی گردیده است. نتایج حاصله از تست گریز از محل نیز نشان داد که با افزایش غلظت آفت کش بر مهاجرت و فرار کرم های خاکی از خاک آلوده به سوی خاک شاهد افزوده گردیده است. در بررسی های میکروسکوپی (هیستوپاتولوژی) انجام شده بر روی کرم های خاکی، تخریب های بافتی ناشی از القا استرس اکسیداتیو نیز مشاهده شد.